Onze lichamen dragen meer ervaring dan we ons bewust zijn. We besteden meer aandacht aan onze gedachten en mentale activiteit dan aan lichaamssensoren en opgeslagen ervaringen. Het lichaam is een drager van sociale en politieke betekenis; vermogen, vorm, huid, geslacht, enz. Normen en betekenissen zijn verstrengeld met alles wat met het lichaam te maken heeft. Van tieners tot volwassenen, opnieuw contact maken met belichaamde ervaringen betekent het stellen van relevante vragen met betrekking tot onze identiteit als mens en onze positionering als kunstenaars en ontwerpers.

Ruimte geven aan zelfervaring en het gesprek aangaan met leeftijdsgenoten is een methode die tijdens de samenwerking dienovereenkomstig kan worden ontwikkeld. We noemen het ook wel ‘peer designing’ (leeftijdsgenoot-ontwikkeling).

Contra-mapping is het gekozen instrument om gedeeld onderzoek met een sociale achtergrond te visualiseren.

Deze opdracht is ingebed in een feministische, intersectionele benadering om dominante discoursen over het lichaam tegen te gaan. Eeuwenlang is het lichaam typisch mannelijk voorgesteld (Vitruvian Man, Leonardo da Vinci, 1490). Dit construct treft nog steeds de helft van de bevolking (zo was het COVID-19 onderzoek gebaseerd op het mannelijk lichaam en is het onduidelijk of het onverwachte effecten op de menstruatie heeft veroorzaakt).

Deze opdracht begint met een introspectie waarbij de studenten een persoonlijk, biografisch moment herkennen en visueel tekenen (schetsen), wat uiteindelijk resulteert in een kaart die in tweetallen wordt gemaakt om de bevindingen te visualiseren.

• A1
  Moedig jezelf en de studenten aan om vertrouwd te raken met jullie eigen lichamen. Luister dan vijf minuten naar deze geleide meditatie (of een die je liever zelf opneemt). Daarna hebben de studenten tien minuten om hun ervaringen te tekenen terwijl ze de meditatie volgen.
  Link naar Soundcloud:
  https://soundcloud.com/rosa-pons-1/opening-the-archive-short?si=06162694e0d147ffaab745b0b48e20d8

• A2
  Moedig de studenten aan een eenvoudige tekening van hun lichaam te maken op een gedeeld whiteboard en daarin het resultaat van hun introspectie te plaatsen. Ook het toevoegen van teksten wordt aangemoedigd.
  Link naar Draw.Chat:
  https://draw.chat

• A3
  Laat de studenten een paar minuten de tijd nemen om alle tekeningen te bekijken en er een te selecteren die hen interesseert en hun naam ernaast te zetten. Zodra een tekening een naam heeft kan niemand anders deze kiezen. De eigenaar van de geselecteerde tekening voegt ook zijn/haar naam toe. Gebruik de chat om één-op-één gesprekken tussen de studenten te beginnen. (Deze methode betekent het kunnen managen van tijd om een medestudent te vinden en herhalingen te vermijden: de helft van de studenten stelt voor en de andere helft antwoordt).

• A4
  Zodra de studenten in tweetallen verdeeld zijn, creëer je break-out rooms en zet je een nieuw whiteboard klaar in Draw.Chat. Geef de studenten de opdracht de twee kaarten te kopiëren, de link te delen en hun gesprek te beginnen. Zoek gemeenschappelijke verbindingen, thema’s, ruimtes, enz.

• A5
  De laatste opdracht houdt in dat de studenten hun kaarten samenvoegen tot één kaart: kleuren, vormen, afbeeldingen, teksten, enz., toevoegen.

Artikelen:

• Hartnel, Jack. “The many lives of the Medieval Wound Man“. The Public Domain Review. 2016.
  https://publicdomainreview.org/essay/the-many-lives-of-the-medieval-wound-man
  (Een artikel over hoe ‘body mapping’ (het in kaart brengen van het lichaam) werd toegepast om menselijke ervaringen en geneeswijzen te visualiseren.)
• Mesquita, André. “Counter-Cartographies: Politics, Art and the Insurrection of Maps”.
  notanatlas.org.
  (Een artikel over de sociale functie van contra-cartografieën en hun waarde.)
• Rizvi, Uzma. “Decolonization as Care.” Slow Reader: A Resource for Design Thinking and Practice,” Eds. Strauss, Carolyn and Pais, Ana Paula. Amsterdam: Valiz, 2017.
  https://www.academia.edu/31930839/Decolonization_as_Care
  (Een artikel dat beschrijft hoe het werken met het lichaam als kunstpraktijk betekent dat we ons bezighouden met anderen en met onze situatie in de wereld, waardoor onze ervaring kan transformeren.)

Voorbeelden van in kaart brengen:

• Grayson Perry, Map of Nowhere (2008)
  http://visualarts.britishcouncil.org/collection/artists/perry-grayson-1960/object/map-of-nowhere-perry-2008-p8194
  (Een kunstenaar die de middeleeuwse ‘mappa mundi’ gebruikt om de wereld aan de hand van het menselijk lichaam te bespreken.)
• Michael Druks, Druksland (1975)
  https://www.mutualart.com/Artwork/Druksland/AE967EE4F6B23644
  (Een zelfportret waarin topografie is verwerkt om levensgebeurtenissen, mensen of instellingen in kaart te brengen).
• Ricardo Basbaum, Connections, Me-You Series, diagram, 2007
  http://monumenttotransformation.org/atlas-of-transformation/html/b/behavior/behavior-ricardo-basbaum.html
  (Het in kaart brengen van persoonlijke ervaringen in de ruimte).
• Queering de kaart
  https://www.queeringthemap.com/
  (Een archief van LGBTQ2IA+-ervaring in relatie tot ruimte).

Deze contra-mapping opdracht werd ontwikkeld door Rosa Pons Cerdà voor een DIDAE trainingssessie. Het is een alternatief voor de start van de cursus Counter-cartographies and (Human) Bodies samengesteld met Golnar Abbasi binnen de Faculteit Sociale Praktijken aan de Willem de Kooning Academie (Rotterdam).

Author’s Encouragement
We zijn opgeleid om het lichaam te begrijpen als onderdelen, organen en functies, maar we hebben het lichaam gemist als drager van herinneringen. Het delen van dit besef met anderen resulteert in het delen van onze kwetsbaarheid. Het voorstellen van een geleide meditatie in de digitale klas is gunstig, omdat de studenten zich veiliger voelen en daarna graag willen delen. Elke docent kan de meditatie aanpassen aan en opnemen gebaseerd op de doelstellingen van de cursus.

Het is een relevante opdracht waarbij het lichaam de basis vormt voor het begrijpen van praktijkgericht onderzoek. Het biedt een de-centrerend perspectief: van ‘ik’ (individueel) naar ‘wij’ (collaboratief) en de ontdekking van noodzakelijke attitudes voor teamwerk. Het resulteert in boeiende gesprekken.

Studenten vinden Draw.Chat een leuke, gemakkelijke app, waarin ze tegelijkertijd kunnen tekenen en chatten.

Prior Knowledge and Preparation
EDI-kennis (Equity Diversity Inclusion) is benodigd om de studenten adequaat voor te bereiden en moeilijke gesprekken te voeren.

Additional Tools

• https://draw.chat
  Draw.Chat wordt aanbevolen als collaboratief whiteboard; het is gebruiksvriendelijk en leuk om schetsen mee te tekenen (niet om werk af te maken).
• Elk whiteboard kan als vervanging worden gebruikt als het schetsen/tekenen met medestudenten mogelijk maakt.