Dit project werd bedacht tijdens de COVID-19 pandemie, toen galerijen en musea gesloten waren en kunstwerken niet in hun oorspronkelijke vorm konden worden ervaren. Veel musea over de gehele wereld probeerden deze periode te overbruggen door digitale en online formats aan te bieden, zoals videorondleidingen, diepgaande analyses van individuele kunstwerken en kijkjes achter de schermen van de instelling. Bovendien werd het belang van online archieven zoals Prometheus of Google Arts & Culture, die de toegang tot kunstwerken op het internet mogelijk maken, nog duidelijker.

Preoccupatie met de natuur, dieren, planten, bossen, water, gletsjers, maar ook met hitte of natuurrampen loopt als een rode draad door alle gecanoniseerde kunstperiodes. In de hedendaagse kunst wordt het vaak weergegeven in de vorm van kritiek op de mondiale klimaatpolitiek, discriminatie en kapitalisme en in werken die betrekking hebben op natuurlijke hulpbronnen. Het gegeven dat kunstwerken uit verschillende kunsthistorische periodes steeds weer dezelfde beelden behandelen en daarbij de motieven hercontextualiseren, bleek bijvoorbeeld uit een tentoonstelling uit 2019 in het Certosa di San Martino Museum in Napels, waarin de uitbarsting van de Vesuvius als terugkerend motief in de kunstcanon werd getoond, in verschillende periodes door de tijd heen. Kan iets soortgelijks worden bereikt met betrekking tot de klimaatcrisis – een tentoonstelling over het onderwerp van de klimaatcrisis, met kunstwerken uit alle periodes en genres? Welke visie op deze hedendaagse kwestie kan een reis door de kunstgeschiedenis teweeg brengen? Welke thematische beperkingen moeten worden ingezet om prioriteiten te stellen op het brede terrein van “klimaatcrisis”?

Dit zijn de vragen die dit project wil onderzoeken, waarbij de resultaten van het kunsthistorisch onderzoek toegankelijk worden gemaakt in een online tentoonstelling via de ART.SPACES web app van Kunstmatrix. Bovendien kunnen de kunstwerken uit de online archieven worden aangevuld met kunstwerken die de studenten tijdens de kunstles of in hun vrije tijd hebben gemaakt (schetsen, tekeningen, schilderijen, foto’s, enz.). Op die manier kunnen op speelse wijze vragen over de kunstcanon worden gesteld. Studenten zetten zichzelf en hun werk daarmee in relatie tot hedendaagse en historische kunst. Daarnaast leren ze over online archieven en hoe ze die kunnen gebruiken, en hoe ze de machtsverhoudingen die archieven reproduceren kunnen onderzoeken. In kunstlessen worden tentoonstellen en cureren als zelfstandige onderwerpen vaak verwaarloosd. In het project Your first exhibition as a journey through the histories of art and climate leren studenten kunstwerken in een gezamenlijke context te plaatsen en doen ze zo hun eerste curatoriële ervaring op. De studenten maken keuzes en selecties en stellen tentoonstellingsteksten op om een coherent kader voor hun respectieve tentoonstelling te creëren – kortom, ze cureren.

• Input over het onderwerp “cureren”

• Teamwork onderzoek: onderzoek de klimaatcrisis en bepaal je specifieke focus

• Teamwork cureren: onderzoek kunstwerken uit verschillende kunsthistorische periodes en selecteer ze voor de tentoonstelling

• Virtuele rondleiding: geef inzicht in het curatoriële concept en beschrijf je aanpak

Luca Ruhri studeert aan de Faculteit Kunst en Onderwijs, Academie voor Schone Kunsten in Wenen.

Author’s Encouragement
Deze opdracht geeft op een speelse manier inzicht in de onderwerpen “archief”, “kunstcanon” en “cureren”. Studenten leren een onderwerp (in dit geval de klimaatcrisis) te benaderen door het te specificeren en in te perken en onderzoek te doen naar contextualiserende kunstwerken. Ze krijgen ook de kans om hun eigen kunstwerken in verband te brengen met hedendaagse kunst.