Herstellen als Praktijk van Onderlinge Afhankelijkheid

Herstellen als Praktijk van Onderlinge Afhankelijkheid

by Amy Suo Wu

Herstellen is het lijmen, stikken, verbinden en hechten van beschadigde draden. Deze draden kunnen gebroken zijn als gevolg van psychologisch, viraal, emotioneel, fysiek, politiek, raciaal, institutioneel of omgevingsgeweld. Uitgaande van het idee van een scheur denken de deelnemers na over metaforisch herstel terwijl ze een beschadigd textiel herstellen door het 'weer aan elkaar vast te maken’. In deze meditatieve omgeving kunnen deelnemers het herstellen verkennen als een methode en metafoor om de verbroken verbindingen met hun zintuigen en lichaam, vrienden en familie, met het materiële, sociale of ecologische opnieuw te verweven.

Herstellen is een belichaamde praktijk van het hechten van de gescheurde binaries die in de loop van honderden jaren met geweld zijn verscheurd door wat Bell Hooks omschrijft als een “imperialistisch, blank racistisch, kapitalistisch patriarchaat”.

Deze beschrijving roept een realiteit op van in elkaar grijpende onderdrukkende structuren die ons wereldbeeld hebben gereorganiseerd om het geloof van de valse scheidslijnen en de daaruit voortvloeiende hiërarchie tussen binaries zoals hoofd/hart, man/vrouw, mannelijk/ander, wetenschap/intuïtie, rationeel/emotie, design/craft, kunst/design, westers/niet-westers, publiek/privaat en abstractie/beleefde ervaring, enz., in stand te houden. Net als veel andere instellingen hebben kunst- en ontwerponderwijsinstellingen deze binaries in stand gehouden, de bovenste denominaties als superieure, geïnstitutionaliseerde vormen van kennis in stand gehouden, terwijl de onderste denominaties als onofficieel en inferieur werden neergezet. Aan de hand van methoden en activiteiten om na te denken over scheuren van valse binaries gaan we samen onderzoeken wat het betekent om deze metaforisch en letterlijk te herstellen. Herstellen kan ook worden gebruikt om samenwerkingspraktijken te zien als manieren om individuele praktijken aan elkaar te ‘naaien’.

  • A1 Taoïstische gezichtsreiniging
    • In deze oefening worden de handen gebruikt om de gezichtsspieren te activeren door middel van een reeks bewegingen rond de ogen, neus, mond, voorhoofd, oren, achterhoofd en nek.
      De Taoïstische gezichtsreiniging is een eenvoudige oefening die het lichaam van de student kan kalmeren en ontspannen en kan helpen afstemmen op de zintuiglijke werelden. Het is een geweldige voorbereidende oefening die je bewustzijn van je hoofd door je hele lichaam verspreidt en je helpt je gedachten stil te zetten. Het kan worden gebruikt als overgang naar een discussie of naar de oefening ‘zintuiglijk mappen’ (A2). Deze oefening komt uit het boek van Pauline Oliveros: “Deep Listening: A Composer’s Sound Practice”.
    • Tijdsduur: 30 min
  • A2 Zintuiglijk mappen
    • Deze oefening kan binnen elke veilige omgeving worden gedaan en is bijvoorbeeld zeer geschikt om in een botanische tuin of een soortgelijke locatie uit te voeren waar het veilig is om de zintuiglijke werelden van geur, geluid, tast en smaak te verkennen.
      Studenten werken in paren; een van de twee wordt geblinddoekt. De student zonder blinddoek leidt de geblinddoekte student naar wat de student zonder blinddoek interessant vindt om aan te raken, aan te ruiken, te proeven en/of te horen. Na tien minuten wisselen de studenten van rol en wordt de oefening herhaald.
      Zintuiglijk mappen is een vrij krachtige oefening. Het simpele gebaar van het uitschakelen van het gezichtsvermogen opent andere zintuiglijke werelden. Studenten hebben de ervaring omschreven als een ontwaken en, ironisch genoeg, dat ze zich meer levend hebben gevoeld dan in lange tijd als gevolg van het uitschakelen van hun belangrijkste zintuigen. De ervaring kan angst oproepen en het leren vertrouwen van de partner wordt urgent. Studenten spreken vaak van kalmte, toegenomen luistervaardigheid en een verbeterd vermogen om theoretische lezingen achteraf te verwerken. Deze oefening herstelt de verbinding met het lichaam – door de aandacht af te leiden van het zicht als voornaamste navigatiemiddel – en bouwt vertrouwen en wederkerigheid op.
    • Tijdsduur: ± 1 uur
  • A3 Herstellen van de beschadigde kleren van je partner
    • Studenten brengen hun beschadigde kleding of textiel mee naar de klas. Vervolgens ruilen en repareren ze in paren elkaars items, waarbij ze met elkaar delen hoe hun items zijn beschadigd en wat voor reparatie ze willen voor hun textielselectie.
      Deze oefening is om verhalen over schade en verzorging te delen. Het is een experimentele praatkuur die zich richt op het sociale leven van kledingstukken. De activiteit vraagt om actief luisteren zodat aan de herstelbehoeften van de ander wordt voldaan en vertrouwen en wederkerigheid worden geoefend. Het stelt het ambacht ook voor als belichaamde kennis, waarbij stilzwijgende kennis vrij rondzwerft. Het is meditatief.
    • Tijdsduur: 1-2 uur, afhankelijk van vaardigheid en grootte van de klas
  • A4 Herstelreis
    • Studenten denken na over scheuren en repareren en beginnen aan een herstelreis. Studenten kunnen scheuren van verschillende aard aanpakken, zoals fysieke, identiteit gerelateerde, emotionele, ecologische, spirituele, politieke of zintuiglijke scheuren. De herstelmethode wordt opengelaten, maar de studenten moeten nadenken over hoe de door hen gekozen hersteltechniek symbolisch verband houdt met hun herstelreis. Het herstellen kan letterlijk of metaforisch gebeuren, zoals door naaien, een gesprek voeren, breien, een spel ontwerpen, een ritueel creëren, of wat dan ook maar zinvol is om de scheur te herstellen. Studenten worden aangemoedigd om na te denken over herstel, niet noodzakelijk om een probleem op te lossen maar om het te zien als een manier om toekomstige vormen en mogelijkheden te creëren. Herstellen is een vorm van maken die vanaf nul begint. Nu de natuurlijke hulpbronnen snel uitgeput raken, moet duurzaam en verantwoord gebruik worden ingezet. Omdat herstellen als maken meditatief kan zijn vanwege de repetitieve beweging, maakt het meer ruimte vrij voor verkenningen die normaal niet worden verkend, zoals in contact komen met de zintuigen, het ontwikkelen van wederkerigheid en zorgzaamheid en gewoon je klasgenoten beter leren kennen. Herstellen kan worden gebruikt als een hulpmiddel om een gemeenschap op te bouwen in de klas.
      Deze opdracht moedigt de studenten ook aan om na te denken over herstellen als maken. Studenten zouden deze les kunnen gebruiken om mislukte opdrachten om te zetten. Anderen omarmen misschien het bevrijdende gevoel van maken zonder de verwachting een groots concept over mondiale vraagstukken te ontwikkelen. Velen spreken over het verlies van creativiteit, plezier en spel als gevolg van verstikkend perfectionisme in een omgeving die sterk gericht is op professionalisme. Studenten zouden deze ruimte ook kunnen gebruiken om scheuren in culturele en genderidentiteit, familierelaties en geestelijke gezondheid te verwerken en te bedenken hoe deze onderwerpen verband houden met hun leerervaringen binnen onderwijsinstellingen.
    • Tijdsduur: 3 weken
  • Women, Native, Other door Trinh T Minh- Ha
    feministisch schrijver, filmmaker en academicus uit de ‘derde wereld’ die schrijft op het snijvlak van gender, klasse en ras.
  • Minor Feelings door Cathy Park Hong
    Een non-fictie werk van deze dichter. Dit werk is fundamenteel geweest voor de afrekening van de Aziatische toestand.
  • On Earth We’re Briefly Gorgeous door Ocean Vuong
    Poëtische non-fictie. Zijn tedere en unieke stem neemt ons mee in zijn ervaring als queer immigrantenkind van een oorlogsvluchteling.
  • Decolonisation as Care door Uzma Z. Rizvi
    Een beschouwend essay over zorg, reparatie en het vertragen van tijd.
  • Teaching to Transgress door bell hooks
    Een klassiek boek over lesgeven geschreven door hooks. Doordat het is geschreven in de eerste persoon, is de stem krachtig, direct en meeslepend.
  • Situated Knowledges: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspective door Donna Haraway
    Ter verdediging van de gesitueerde subjectiviteit, in tegenstelling tot een abstracte objectiviteit.
  • Frayed: Art and Textile Politics door Julia Bryan-Wilson
    Een werk over feministische, queer textielpraktijken, met vooral Noord- en Zuid-Amerikaanse voorbeelden.
  • Sick Women Theory door Johanna Hevda
    Een invloedrijk essay over de conditie van ziekte en queerness. 
  • Deep Listening: A Composer’s Sound Practice door Pauline Oliveros
    Een praktische gids voor luisteren en klinken door de experimentele componiste Pauline Oliveros. 
  • Mending as a Practice of Interdependency door Amy Suo Wu
    Een persoonlijk essay dat ik schreef op basis van mijn overwegingen over de herstellessen (mending classes).
    https://www.academia.edu/62612651/Situationer_Workbook_Cookbook
Een foto van studenten die in een cirkel staan met hun verstelwerk aan elkaar genaaid. De titel in het midden luidt ‘Mending as a Practice of Interdependency’ (Herstellen om de onderlinge afhankelijkheid te bevorderen) en is weergegeven in het lettertype Apple Chancery in geel. De afbeelding is omrand door een genaaide magenta strook en de gezichten van de studenten zijn geanonimiseerd met magenta cirkels.
Mending as a Practice interdependency

Mending as a Practice of Interdependency by Amy Suo Wu is licensed with CC by 4.0

De cursus Herstellen is ontwikkeld door Amy Suo Wu in samenwerking met Teana Boston-Mammah, Clara Balaguer en Jan van Heemst voor bachelorstudenten die tussen 2018-2021 studeerden binnen het opleidingsprogramma Culturele Diversiteit aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam.

Prior Knowledge and Preparation
Ik heb deze cursus samengesteld op basis van mijn persoonlijke ervaring met de noodzaak tot herstellen, die ik uitvoerig beschrijf in een essay getiteld “Mending as a Practice of Interdependency”.

Een belangrijk thema is het begrip ‘belichaamde kennis’ (embodied knowledge), het inzicht dat wij zonder het lichamelijke niet in staat zouden zijn onszelf in onze omgeving te organiseren: we zouden niet weten waar/wat we zijn, wat/hoe we leren of hoe we kunnen communiceren over onze gevoelens, ervaringen en zijnswijzen. Dit standpunt is een radicale verschuiving van een onderwijsstandaard waarin het leren gefocust is op de geest en los van de rest van het lichaam plaatsvindt. Vanuit feministisch en dekoloniaal perspectief is het terugvorderen van het lichaam verzet tegen de rationele abstractie binnen de academie, dat gezien kan worden als een institutionele erfenis van het Verlichtingsdenken. Daarom vragen wij de studenten te beginnen waar de zintuigen beginnen – namelijk in ons lichaam – door te onderzoeken hoe het lichaam ons weten, voelen en zijn organiseert, en bij uitbreiding, hoe dat ons begrip vormt van de manier waarop wij naar ons eigen lichaam en dat van anderen kijken.

Het kan nuttig zijn om de artistieke praktijken en kunstwerken van verschillende kunstenaars die deze cursus hebben beïnvloed te leren kennen. Ik raad bijvoorbeeld aan te kijken naar Yoko Ono’s “Mend piece”, Lee Mingwei’s “Mending” project, Liz Collins’ “The Walking Wounded” en Michael Swaine’s “Free Mending Library”. Enkele praktijken zijn Kintisugi – de Japanse kunst van het repareren van aardewerk en zichtbaar herstel -, de praktijk van zichtbaar herstelwerk. Verder zou het nuttig zijn als de docenten bekend zouden zijn met feministische en kritische pedagogische benaderingen. Praktisch gezien is kennis van de basis-naaivaardigheden nuttig.

Accessibility:
Assistance for Learners
Deze opdracht is laagdrempelig in die zin dat deze geschikt is voor verschillende niveaus van naaivaardigheden, afhankelijk van de groep studenten. De taak kan ook worden gebruikt als een methode om in gesprek te raken over soortgelijke onderwerpen of andere reflectieve activiteiten.

Additional Tools

  • Zoom
  • Microsoft Teams
  • Behalve apparaten om verbinding te maken met de online leeromgeving (Zoom, Microsoft Teams) zijn er geen extra digitale hardware, software of toepassingen nodig. Deze workshop kan natuurlijk ook offline plaatsvinden.