Met zijn uitgebreide analoge en digitale infrastructuur biedt de printstudio het kader voor een procesgerichte en op onderzoek gebaseerde benadering van geselecteerde onderwerpen. Als onderdeel van de cursus bepalen de studenten de focus binnen het gebied van de prentkunst. Theoretische verwijzingen naar andere disciplines worden voortdurend gemaakt en opgenomen. De afzonderlijke projecten worden onderbouwd met en begeleid door specifieke technische input. In de zin van het delen van vaardigheden denken de deelnemers regelmatig na over hun praktijkervaringen en hun verschillende methoden en strategieën. De pedagogische nadruk ligt op procesgericht onderwijzen en leren, waarbij inhoudelijke, methodologische en technische aspecten aan bod komen.

• De module specificeert geen taak met inhoudelijke of technische beperkingen. In plaats daarvan worden de deelnemers uitgenodigd een individueel project te ontwikkelen dat de mogelijkheden van seriële productie of drukprocédés in de ruimste zin gebruikt of zelfs verder ontwikkelt. Om dit semesterproject te realiseren is de volledige infrastructuur van de print studio beschikbaar. Deze biedt een verscheidenheid aan machines, uitrusting en materialen die afhankelijk van het project kunnen worden toegevoegd.

• Er zijn 15 individuele projecten binnen een cursus waarvan de processen zeer verschillend kunnen zijn. Studenten kunnen bijvoorbeeld een onderwerp benaderen via een experimentele of verkennende benadering van materialen/apparatuur/processen. Tegelijkertijd kunnen zij conceptuele benaderingen volgen waarbij een uitdrukkingsvorm en/of een geschikt medium voor een bepaald thematisch vraagstuk wordt gezocht. De studenten wordt regelmatig gevraagd op hun werk te reflecteren om een kritische afstand tot hun werk en een bewustzijn van de betrokken processen te ontwikkelen. Door ideeën te delen profiteren ze van de uiteenlopende feedback van de deelnemers op hun inhoudelijke, technische en methodologische verkenningen, terwijl ze ook inzicht krijgen in andere artistieke praktijken.

• Als inleiding worden talrijke voorbeelden en experimenten van prentkunst getoond, die het scala van mogelijke technieken en procédés laten zien. De studenten krijgen vervolgens de opdracht om tekstkaarten met technische termen die zijn afgedrukt te koppelen aan de klaargelegde voorbeelden. Terwijl ze de verschillende visuele talen analyseren en bespreken, ontwikkelen ze een gespecialiseerd vocabulaire en documenteren ze de voorbeelden die van belang kunnen zijn voor hun projecten. Ik werk aan een digitaal archief waarin de analoge voorbeelden worden gedocumenteerd, zodat studenten dit materiaal te allen tijde kunnen raadplegen. Aan de hand van een gezamenlijke lijst van technieken zal de voorkennis van alle deelnemers worden gebundeld om zichtbaar te maken waar peer-to-peer hulp op technisch gebied mogelijk is.

• Hierna worden de verschillende plannen en benaderingen plenair besproken en op een gezamenlijk bord vastgelegd. De rest van het proces en de ondersteuning zijn zeer individueel. De cursusleider choreografeert de verschillende technieken, zoekt onderwerpen en kwesties uit die voor de hele groep overkoepelend actueel/relevant zijn en ontwikkelt voortdurend specifieke inhoudelijke of technische input voor de deelnemers. Afhankelijk van het project kan er een breed scala aan leerresultaten zijn – de ervaringen en resultaten worden gepresenteerd en besproken in een plenaire bijeenkomst aan het eind van de module.

• Literatuur, links en voorbeelden variëren ook sterk, afhankelijk van de thematische focus van de studenten. Materiaal wordt zowel individueel als collectief verworven. Een uitgebreide collectie originele grafische beelden en technische experimenten in de print studio is toegankelijk als illustratiemateriaal. Daarnaast zijn er lokaal vele naslagwerken uit de toegepaste en schone kunsten beschikbaar, aangevuld met kunstenaarsboeken en voorbeelden uit mijn privécollectie.

• Voor de meeste drukprocessen zijn voldoende materialen (gereedschap, papier, inkt, oplosmiddelen, benodigdheden, schoonmaakmateriaal …) beschikbaar. Digitale apparaten zoals plotters, scanners, risographs, flatbed printers, … kunnen worden bestuurd via desktop apparaten (PC/Mac), die beschikbaar zijn in de print studio en deels zijn uitgerust met speciale software zoals de Color Library (voor kleurscheiding). Specifieke apparaten zoals de snijplotter, de grootformaatplotter, de laser of de CNC-snijder bevinden zich in de andere laboratoria en vullen de infrastructuur aan. Om de verschillende apparaten te helpen bedienen, heb ik scripts en videohandleidingen gemaakt die via een QR-code toegankelijk zijn op de respectieve werkstations.

Patricia Schneider, hoofd van de print studio, HKB – Kunstacademie Bern.
Ik heb de Druk het af!-module ontwikkeld als proefproject en voor het eerst geïmplementeerd in HS2021 (herfstsemester 2021). In mijn zelfbegrip als kunstenaar en kunsteducator vertegenwoordig ik een houding waarin artistiek onderwijs op universitair niveau wordt benaderd vanuit een individuele artistieke bezorgdheid (en niet vanuit de technologie). In eerste instantie blijft het dus ook open welke analoge en/of digitale processen zullen worden gebruikt.

Als hoofd van de print studio wil ik toekomstgerichte aspecten van de drukkunst aanmoedigen en deze onderwijsvorm gebruiken om een platform te bieden voor experimentele, interdisciplinaire en verkennende praktijken. Ik zie de module als een evoluerend vat, gevormd door de dialoog tussen de studenten, het team van de print studio en mijzelf.

Author’s Encouragement
Deze onderwijsvorm is gebaseerd op de infrastructuur van de print studio van het HKB, maar kan ook bij andere workshops worden toegepast. Er wordt verwezen naar artistieke praktijken die veel technische kennis vereisen. Basiskennis wordt bijgebracht met behulp van tutorials en scripts om meer capaciteiten te creëren voor individueel toezicht op complexe projecten. De module stimuleert een verschuiving van technische kennisoverdracht naar experimentele en verkennende werkmethoden, waarbij studenten onbeveiligde kennis kunnen opdoen en ontwikkelen.

Prior Knowledge and Preparation
Ik speel in op de problemen van studenten door referenties, materialen en technische voorbeelden te verzamelen en te verstrekken om het referentieveld te verbreden. Mijn voorbereiding bestaat ook uit het onderhouden van onze infrastructuur en het voortdurend anticiperen op welke specifieke materialen moeten worden georganiseerd en toegevoegd. Wat software betreft, ben ik zowel een docent als een student die samen met de studenten zoekt naar project specifieke oplossingen, waarbij ik voortdurend nieuwe programma’s moet leren.

Accessibility:
Assistance for Learners
Een van de uitdagingen waarmee wij in onze cursussen worden geconfronteerd, is het uiteenlopende niveau van de reeds bestaande digitale kennis van de studenten. Tijdens de introductieweken biedt het Media Lab trainingen aan over verschillende programma’s. Veel leerprocessen ontwikkelen zich echter alleen tijdens het werken aan individuele projecten. Indien nodig bieden de teams in de verschillende workshops specifieke inleidingen voor het omgaan met de verschillende eindapparaten en ondersteunen zij de studenten bij vragen over individuele toepassingen.  We moedigen studenten ook aan om elkaar te helpen. Daarnaast kunnen ze contact opnemen met het BFH servicedesk team als ze vragen of andere zorgen hebben over IT en als er technische problemen zijn.

Additional Tools
De digitale bewerking van tekst en afbeeldingen gebeurt meestal met beeldbewerkings- en opmaakprogramma’s op de apparaten van de studenten. Hoewel onze computers ook beeldbewerkingssoftware hebben, dienen ze vooral als interface voor het bedienen van printers en apparaten. Studenten kunnen op alle apparaten inloggen met hun gebruikersprofiel en hebben toegang tot hun gegevens op OneDrive.
Studenten kunnen gratis gebruik maken van de cloudopslagdienst OneDrive. Via VPN clients hebben zij ook thuis of onderweg toegang tot de verschillende diensten van de BFH (Hogeschool Bern). BFH stelt Moodle ter beschikking als centraal online leerplatform en MS Teams voor uitwisseling en communicatie.
In de Print it! cursus gebruiken we meestal OneDrive als gegevensopslag en MS Teams indien nodig. De uitwisseling vindt echter voornamelijk face-to-face plaats. Studenten kunnen Microsoft 365-programma’s en tal van Adobe-programma’s gratis of tegen een gereduceerde prijs via de instelling aanschaffen. Sommigen werken ook met apps en open-source programma’s.